Egia esan, inork neure bizitza hiruzpalau lerrotan laburtuta kontatzerik ez nuke nahi. Hain gutxi, gainera, kontalaria han hemen irakurritako txataletan oinarritzen dela baneki. Ezdeus sentituko nintzatekeen beldur naizelako izango da edo modu bidegabean tratatu nautela irudituko litzaidakeelako.

Batek daki.

Nolanahi ere, horixe bera da segidan R.C jaunarekin egitera noana. Beste batetarako utziko dut, beraz, zeure buruari ez diozunik besteri ez opatzeko aholkatzen dizun esan bertutetsua.

R.C inguru hauetatik hurrun bizi izan zen, Estatu Batuak deritzen lurralde batean, XX. mendearen bigarren erdialdean. Idazle izan nahi zuenez, horretan ahalegindu zen. 50 urte bete orduko, lurpean zen; ez zuen mundualdi oso luzea izan.

Denborarik gehienean bizipozez justu antzean ibili zen. Diruz larri, idaztea ez zen beste lanetan beltz, edanari ematen zion gure gizonak eta baita, batzuetan, zapla, bere bi seme-alaben ama eta lehenengo emazte izan zenari ere, tristuraren tristuraz, amorrazioaren amorrazioz, ezinaren ezinez, indar handiagoa zuelako, enfin, dena delakoagatik.

Azken hamar urteak izan zituen onak-edo. Eta onak-edo diogu sei hilabeteko bizi itxaropenaren diagnostikoarekin batera irekitako aroa izan zelako. Hamar urte iraun zuen, azkenean. Emazte berri amultsua aldamenean, idazle arrakastatsuaren jantzia soinean, sosak poltsikoan, azken urteotan mozkorkeria bazter uzteko haina animo bildu eta geratzen zitzaion denbora –“eskupekoa” esaten zion berak- eguntxintako arnasaz gozatzen, noizbehinka arrantza egitera joanez eta idazten eman zuen. Eta noski, baita penagarri zitzaion iraganarekin bakea egin nahita ere.

Kontua da, eta honetara zetorren R.C-ren biografia inprobisatu hau, Estatu Batuetan jaio, lan egin, oso desgraziatu sentitu, kordea galdu arte edan, umeak izan, emaztea jo, edanari utzi, bigarren aldiz ezkondu, pixka bat zoriontsu sentitu, Alaskara izokin arrantzan joan, eta orain arte aipatu ditudan horiek denak egiten zituen bitartean, noizbait, orain euskara alegeraki itzulita emango ditudan hiru testuok ere idatzi zituela:

BESTE BIZITZA

Eta orain, beste bizitzaren txanda:

hutsegiterik gabekoarena.

LOW LIPSITZ

Nire emaztea etxe mugikor honen beste aldean dago

Nire aurkako akta jasotzen.

Bere luma entzun dezaket, harraska harraska.

Tarteka gelditu egiten da, eta negarrez entzuten dut.

Gero, harraska, harraska.

Badoa antzigarra lurretik.

Ez ezazula kotxea hemen utzi

esaten dit aparkaleku honen jabeak.

Nire emazteak idazten eta negarrez jarraitzen du,

negarrez eta idazten, gure sukalde berrian.

ATEA ITXI ETA KANPOAN GERATU ONDOREN, ATZERA BARRURA SARTU NAHITA

Ondo sinplea da, kanpora irten eta atea ixten duzu

pentsatu gabe. Eta egindakoaz

ohartzen zarenerako

beranduegi da. Honek bizitza baten

historia badirudi, ba, oso ondo.

Euria ari zuen. Giltzaren kopia zuten

etxekoanekoak kanpoan ziren.

Beheko leihoetatik probatu nuen.

Han barruan, sofari, landareei, mahaiari

eta aulkiei, musika ekipoari begiratu nien.

Kafe katilua eta hautsontzia zain neuzkan

kristalezko mahaian, eta bihotzak

haiengana egiten zidan. Zera esan nuen: epa

lagunok, edo antzeko zerbait. Azken finean,

hain grabea ere ez zen.

Okerragorik ere izan zen.

Grazia pixka bat ere egiten zuen, honek, egin.

Eskailera aurkitu nuen. Hartu

eta ormaren kontra jarri nuen.

Terrazara igo nintzen euripean,

eskudelaren gainetik pasa eta

atearekin probatu nuen. Itxita zegoen,

noski. Baina atzera barrurantz begiratu nuen,

nire idazmahairantz, paperetarantz, aulkirantz.

Mahaitik soa altxatzean leiho horretatik

begiratzen nuen kanpora.

Hau ez da behekoa bezalakoa, pentsatu nuen,

hau beste zerbait da.

Bazen han terrazatik sekula

ikusi gabeko gauza bat. Han barruan egon

eta ez egotea.

Ez dakit nola azaldu.

Aurpegia kristalari itsatsi

eta neure burua barruan imajinatu nuen,

mahaian eserita. Noizbehinka burua

paper artetik jasoz,

beste leku, beste denbora

bat gogoan. Gogoan,

artean maite izan nuen jendea.

Han geratu nintzen, minutu batez, euripean,

munduko gizonik suertedunena nintzela

pentsatuz.

Baita tristura olatu bat

gainetik igaro zitzaidanean ere.

Baita eragindako minagatik arras

lotsaturik sentitu nintzenean ere.

Leiho zoragarri hari danba jo

eta sartu egin nintzen.

HAIZEA

Richard Ford-i

Oro bare ura. Zeharo zoragarri.

Txori bandak artega higitzen dira.

Bada hor nahikoa misterio, alajaina.

Denboraren jabe al naizen galdetzen didazu. Banaiz, bai.

Barrurantz joateko denbora daukat. Nolanahi ere, arrainek ez diote

heltzen. Zereginik ez inguruotan.

Orduan, milia bat harantzago, haizea ur gainean aurrera ikusten dugu.

Nola datorren ikustera esertzen gara, lasai. Ez dago zertan kezkatu.

Haizea baino ez baita. Ez oso fuertea. Baina

nahikoa fuertea.

Zera diozu “Begira horri!”

Eta karelari eusten diogu pasatzen denean.

Aurpegia eta belarriak abanikatzen dizkidala

sentitzen dut. Ileak tentetzen dizkidala

sentitzen dut –eztia,

emakume baten behatzak bainoago.

Gero, itzuli eta itsasartean sartzen dela

ikusten dut, olatuak atzetik dituela.

Olatuek kroskoaren kontra jotzen dute.

Txoriak erotu egin dira.

Alderik alde ari da zabunka txalupa.

“Jesus”, diozu “ez nian sekula horrelakorik ikusi”

“Richard”, erantzuten dizut-

“Ez duk Manhattanen sekula horrelakorik ikusiko, lagun”

Eta hauek dira hiru poemak.

Biharko, ez nago ziur, baina uste dut euria eman dutela.

Hibai Iztueta